__________________________________________________________
"A ja, ja dziś jestem matką trójki dzieci.
I nigdy tak o sobie nie mówię, ani tak nie myślę, nie identyfikuję się z figurą "matki wielodzietnej", wyjąwszy może chwile ekstremalnego zmęczenia. Dzieci mnie nie definiują, chociaż przecież przedefiniowały moje życie.
Jestem po prostu. Taką mam nadzieję. Wprawdzie nie tamtą sobą, którą byłam u progu PROJEKTU DZIECKO, ale - wbrew lękom, ubranym w konkrety w dawnych zapiskach - nie zniknęłam. Nie rozpuściłam się, ani nie rozpadłam w PROJEKCIE MACIERZYŃSTWO.
KAŻDEGO DNIA OCALAM SIEBIE. (...)
Nie boję się błędów wychowawczych, może to dowód na brak rozumu. Nie wierzę, że istnieją skuteczne instrukcje obsługi, inne od "kochaj mądrze". Wierzę w swój instynktowny rozsądek, w wychowywanie do demokracji i dokonywanie samodzielnych wyborów. Wolę sensowną argumentację - nawet w ustach dwulatki - od ślepego posłuchu.
Chciałabym, żebyśmy nie utracili bliskości. (...)
No i ostatnia rzecz - nie ma jedynej racji.
Ile matek, tyle przepisów na macierzyństwo i każdy z nich jest dobry, o ile odpowiada tej, która go wdraża. Nie wydaje się, żeby było przejawem mądrości przekonywanie, że ty, co prawda, żyjesz do kitu, ale za to ja doskonale sobie radzę, więc gdybyś wzięła przykład ze mnie... Każda z nas sobie radzi, i sobie nie radzi, i ma masę siły, i nie ma jej wcale. I to akurat nie jest ani fajne, ani niefajne. Jest.
Życie toczy się dalej. (...)
Jestem Matką Polką.
A Ty?
Co rano własnoręcznie wiążę szalik na dziecięcej szyi, nikt nie zrobi tego tak szczelnie, nie owinie dzianiny wokół grdyki tak dokładnie, jak ja.
Nikt. (...)
Jesteśmy takie same, do szczegółu podobne. Matki Dziergaczki Rzeczywistości.
Matki Nie Można Odpuścić.
No i Nikt Mnie Nie Zastąpi. (...)
Macierzyństwo jest doświadczeniem totalnym."
Małgorzata Łukowiak "Projekt Matka. Niepowieść"
-------------------------------------------------------------------------------------------
"Sens życia nie zależy od doświadczeń, jakie spadną na nas po drodze. Sens życia zależy od tego, co z tym życiem zrobimy."
Anne-Dauphine Julliand "Wyjątkowy dzień"
--------------------------------------------------------------------------------------------
"Wydawało mi się, że nie ma już do odkrycia nic nowego. Nasze społeczeństwo było całkowicie rujnująco naśladowcze. Stanowiliśmy pierwsze istoty ludzkie, które niczego nie zobaczą po raz pierwszy. Gapiliśmy się na cuda świata tępym wzrokiem, rozczarowani. Mona Lisa, piramidy, Empire State Builiding. Zwierzęta z dżungli przypuszczające na siebie atak, rozpadanie się odwiecznych lodowców, wybuchy wulkanów. Nie przypominam sobie żadnej niezwykłej rzeczy widzianej na własne oczy, której bym nie porównywał do filmu albo programu telewizyjnego. Pieprzona komercja. Znacie tę okropną śpiewkę zblazowanych: Widzieeeeliśmy to. Rzeczywiście wszystko widziałem, a najgorsze jest to, co sprawia, że mam ochotę palnąć sobie w łeb: doświadczenie z drugiej ręki jest zawsze lepsze. Ujęcie bywa wyrazistsze, obraz ostrzejszy, kąt, pod jakim kamera filmuje i ścieżka dźwiękowa oddziałują na nasze emocje w sposób, w jaki rzeczywistość już nie potrafi. Właściwie nie wiem, czy jesteśmy jeszcze ludźmi, ci z nas, którzy są jak większość z nas, którzy dorastali z telewizją, filmami, a teraz jeszcze internetem. Jeśli ktoś nas zdradza wiemy, jakie słowa wypowiedzieć, gdy umiera ukochana osoba, wiemy, jakie słowa wypowiedzieć (...). W tych czasach bardzo trudno być osobą, po prostu prawdziwą, rzeczywistą osobą, a nie zbiorem cech charakteru wybranych z pojemnego automatu z charakterami. A skoro wszyscy odgrywamy jakieś role, nie może istnieć coś takiego jak bratnia dusza, bo przecież nasze dusze nie są oryginalne. (...) Zrobiłbym wszystko, by znów poczuć się rzeczywisty."
Gillian Flynn "Zaginiona dziewczyna"
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
" - Nieważne. Nie zawsze dostajemy to, czego chcemy.
- Naprawdę? Zawsze mi się wydawało, że świat to jedna wielka instytucja zajmująca się spełnianiem życzeń.
- Chyba jednak wychodzi na to, że nie.
- Też mi wojna - odpowiedział lekceważąco - Niby z czym ja wojuję? Ze swoim rakiem. A czym on jest? Mną. Guzy powstały z mojego ciała. Są częścią mnie, tak jak mój mózg i serce. To wojna domowa, Hazel Grace, a zwycięzca jest z góry znany.
Wyobrażałam go sobie. Pamiętałam go. Ale nie mogłam go więcej zobaczyć i przyszło mi do głowy, że żarłocznych ambicji ludzi nigdy nie zaspokajają spełnione marzenia, ponieważ zawsze pojawia się myśl, że można by było wszystko zrobić ponownie i lepiej.
Kimże jestem, by twierdzić, że to wszystko być może nie jest wieczne? (...) Wszystko, co wiem o niebiosach, i co wiem o śmierci znajduje się w tym parku: elegancki wszechświat w bezustannym ruchu, pełen zrujnowanych min i rozwrzeszczanych dzieci".
John Green "Gwiazd naszych wina"
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
"Szczęście przychodzi na chwilę, a potem odchodzi. Czasem na całe lata. Ale smutek... (...) ... smutek osiada na dnie duszy""
Denis Lehane "Rzeka tajemnic"
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
"Tam, gdzieś w świecie, na pewno jest lepiej, cieplej, bezpieczniej. Może są większe możliwości, może bardziej cię szanują, może znajdziesz pracę i jeszcze wystarczy ci na życie i na mieszkanie, i na samochód. Może twojej rodzinie tutaj będzie lepiej, bo jej pomożesz. Ale przecież tęsknota będzie zawsze wpisana w twoje życie. Bo każdy wybór eliminuje coś, czego nie wybrałaś. I może cię trzymać do końca życia w okowach takiego "a co by było gdyby". Niech cię to nie truje.
Powodzenia, gdziekolwiek jesteś i cokolwiek robisz".
Katarzyna Grochola "Trochę większy poniedziałek"
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
"W takiej sytuacji trzeba bez przerwy oglądać się za siebie, bo wiadomo, że zawsze znajdzie się jakaś kula, na której wypisano twoje imię".
Tess Gerritsen "Milcząca dziewczyna"
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
"Czasem mam wrażenie, że jakaś historia dzieje się tylko po to, abyśmy to my ją ujrzeli. Ludzie pojawiają się przed naszymi oczami, aby odegrać powierzone im role. Zdarzenie, którego są bohaterami, ma ujawnić ukryty sens naszej zawiłej drogi. (...)
Świat biegnie tak szybko, że człowiek wyrzuca z głowy to, co wczoraj przeżył, bo by nie pomieścił tego, co mu przyniesie jutro".
Jan Grzegorczyk "Niebo dla akrobaty"
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
" - My, kobiety, mamy potrzebę doskonałości - oznajmiła pretensjonalnym tonem - Chcemy, żeby wszystko miało ręce i nogi. Ale Bóg najwyraźniej nas nie rozumiał, bo za towarzysza stworzył nam ułomną postać mężczyzny"
Daniel Koziarski "Kłopoty to moja specjalność, czyli kroniki socjopaty"
" - Powiedz, jak to jest, że ludzie często umierają, kiedy decydują się zrobić coś wbrew sobie? To czasami działa jak znak, swego rodzaju kronika zapowiedzianej śmierci... - powiedziałem nieco refleksyjnym tonem - Płyniesz pod prąd swego dotychczasowego życia i spotyka cię śmierć"
Daniel Koziarski "Socjopata w Londynie"
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
"(...) poszanowanie tajemnicy, na wpół dostrzeżonej, lecz nigdy niedopowiedzianej myśli, że w gruncie rzeczy coś takiego jak małżeństwo, związek, nie istnieje - każda dusza trwa samotnie, nie poddając się próbom racjonalizacji. To właśnie była tajemnica. I nieważne, jak dobrze zna się swojego partnera, od czasu do czasu każdy natrafia na niespodziewany mur bądź wpada w nieoczekiwaną pułapkę. A czasami natrafiamy na chwilę absolutnej obcości, coś jak niewidoczna turbulencja, która bez żadnych przyczyn może wstrząsnąć samolotem - przekonanie, przeświadczenie, którego istnienia nigdy się nie podejrzewało, tak osobliwe, że wydające się niemal graniczące z psychozą. A wówczas trzeba stąpać bardzo uważnie, jeśli ceni się swoje małżeństwo i spokój ducha. Należy pamiętać, że gniew z powodu podobnego odkrycia to domena głupców wierzących, iż jeden umysł może naprawdę poznać drugi".
Stephen King "Cmętarz zwieżąt"
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------
"Uświadomienie sobie tego wszystkiego, co nam przyniesie całe wspólne życie we dwoje, przerasta nasze siły. To jakbyśmy na raz zobaczyli stertę jedzenia, którą będziemy musieli zjeść do końca życia. To przerażą, a wręcz budzi obrzydzenie. I na zawsze pozbawia apetytu. Ale jeśli każdego dnia zjadamy tylko tyle, ile nam potrzeba, nie myśląc o tym, co będziemy musieli zjeść jutro i w kolejne dnie naszego życia, wszystko staje się prostsze. Choć przecież, koniec końców, okaże się, że rzeczywiście pochłonęliśmy całą tę górę żywności. Słysząc te słowa, uśmiecham się. Są tak prawdziwe. Rzeczywiście. Życie składa się z następujących po sobie dni.
Ale ja wolę od razu słyszeć, że nie żyje. Ja nie boje się śmierci. Wszyscy umrą. Śmierć nie jest straszna. Jest smutna, ale nie straszna.
Kiedy nie można dodać dni do swojego życia, trzeba dodać życia swoim dniom."
Anne-Dauphine Julliand "Ślady małych stóp na piasku"
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
"Prawda ,stara jak świat, boleśnie zakłuła ją w oczy. Im człowiek ma mniej, tym mniej mu potrzeba i cieszy go każda drobna rzecz, zaś omamiony materialnym bogactwem z czasem nieodwracalnie zatraca umiejętność cieszenia się z drobiazgów. Ani się obejrzy, jak radości będzie dostarczał mu wyłącznie ekskluzywny jacht dalekomorski, prywatny odrzutowiec czy wycieczka na Księżyc... A później już tylko pogoń za pieniądzem, wydawanie pieniędzy, zdobywanie pieniędzy. Błędne koło."
Izabella Frączyk "Dziś jak kiedyś"
------------------------------------------------------------------------------------------------------
"Holocaust to nie wszystko - powiedziała pewna stara Żydówka w Krakowie.
Cierpienie wtedy się nie skończyło, nie jest rozdzielane sprawiedliwie ani dawkowane porcjami. Przychodzi, kiedy chce, i do kogo chce. Nikt nie może sobie nigdy powiedzieć, że dosyć - jego limit w życiu już się wyczerpał (...)
Holocaust - dziś wiem - to jeszcze naprawdę nie było wszystko. To był worek, który trzeba było wziąć na plecy i z nim dopiero rozpocząć wędrówkę. "
Roma Ligocka "Dobre dziecko"
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
"myślę, że nawet umieranie można celebrować. (...)
zaś sedno sprawy tkwi w tym, że fizis nie nadąża za oczekiwaniami psyche, a psyche wysiada, gdy fizis nie nadąża.
pętla. (...)
jestem małą chudą dżdżownicą.
już za chwilę rozszarpie mnie na kawałeczki
ostrze nadjeżdżającej kosiarki. (...)
pytam retorycznie: czy On mi kiedyś wybaczy,
że dźwiga takie brzemię z dzieciństwa? (...)
chcę otrzymać jednoznaczną odpowiedź-
formułuję zamknięte pytanie.
przede wszystkim-szukam rozwiązań w sobie.
nie marudzę, nie jęczę. działam. (...)
dum spiro, spero (dopóki oddycham, nie tracę nadziei)
patrzymy sobie w oczy.
wokół nas cisza.
znam ją.
to cisza Wielkich Emocji. Najważniejszych Zdarzeń.
to cisza towarzysząca momentom życia, po których
nic już nie będzie, jak poprzednio. (...)
lubię dotykać życia.
mam tak, odkąd pamiętam.
zatrzymuje mnie tu i teraz.
odczuwam to, co jest, takim, jakie jest.
z tą różnicą, że kiedyś nie uginałam karku.
teraz mam trochę więcej cierpliwości.
zgadzam się, akceptuję.
po prostu tak ma być. (...)
więc u nas w sumie wszystko dobrze.
trwamy wtuleni w siebie.
głowa przy głowie, dłoń w dłoni.
niezwykle krucha równowaga, ale jest. (...)
Kochanie, nie wiem, ile razy jeszcze dam rade wstać
z łóżka, by Ci towarzyszyć w myciu się, podać
ręcznik, ogrzać na kaloryferze piżamkę.
ale wiem, że nikt nigdy nie zrobi tego tak, jak ja.
nikt tak jak ja nie umyje Ci plecków,, nie nałoży pasty
na szczotkę, nie poprawi rękawów koszulki.
nikt tak jak ja nie okryje kołderką, nie wycałuje
i nie wyprzytula przed snem.
nikt.
nikt.
nikt.
więc póki jestem, póki mogę, zrobię, co zechcesz.
to nie jest strata czasu, jasne, że nie, Syneczku..."
Joanna Sałyga, Piotr Sałyga "Chustka"
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
"Czy świat powinien być pełen ludzi doskonałych genetycznie, czy ludzi szczęśliwych? Czy doskonałe geny dają szczęście? (...)
- W każdym człowieku powinno być coś, o czym wie tylko on sam. Człowiek bez choćby jednej tajemnicy jessst jak orzech, z którego po rozłupaniu zosssstała ssama ssskorupa. Ludzie za często dbają tylko o ssskorupę. Masz szczęście, że jesssteś inna.(...)
Tuliła do siebie lalkę, trzymając ją z taką wprawą, jakby przez całe życie nic innego nie robiła. Myszka pomyślała, że kobiety rodzą się z tą umiejętnością. Niektóre z nich rodzą się też z umiejętnością pokochania tego, kogo nikt nie chce. Być może Ewa do nich należała. Ale Adam? (...)
Doskonałość jest zimna i boi się zbliżenia. (...)
- Wy, ludzie, wyobrażacie sssobie na Jego temat różne rzeczy, mniej lub bardziej prawdziwe, ale raczej mniej, niż bardziej. I o to chodzi - uśmiechnął się Wąż. (...)"
D. Terakowska "Poczwarka"
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
"Co zyskałem, zapomniawszy o swej ziemskiej tożsamości? Pozwoliło mi to odwiedzić krainy w innych wymiarach, nie martwiąc się o to, co zostawiam na ziemi. Przez cały czas tam spędzony byłem duszą, która nie miała nic do stracenia. Nie tęskniłem za niczym, nie opłakiwałem nikogo. Przyszedłem znikąd, nie miałem przeszłości, więc w pełni i ze spokojem akceptowałem miejsca, w których się znalazłem (..) (...) Podążanie ku wyższym światom to stopniowy proces, wymagający od nas rozwiązania wszelkich więzów łączących nas z poziomem, na którym się znajdujemy, zanim będzie nam dane udać się wyżej, lub głębiej. (...)
Gdy nie potrafi uporać się z jakimiś doczesnymi problemami, szuka pociechy w świadomości, że ani na chwilę nie jesteśmy pozostawieni sami sobie (...)"
"Są dwa sposoby oszukiwania się. Jeden polega na wierze w to, co jest nieprawdziwe, drugi na odmowie uwierzenia w to, co jest prawdziwe." (S. Kierkegaard)
"Muszę być gotów porzucić to, czym jestem, by stać się tym, kim będę" (A. Einstein)
E. Alexander "Dowód"
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
"Ono! - woła, krztusząc się - A może dasz mi szansę? Tu nie jest tak strasznie, jak myślisz! To nieprawda, że świat jest gorszy, niż był! Musimy polubić go takim, jaki jest, i znaleźć w nim swoje miejsce. Ono, wróć! Pomogę ci znaleźć to miejsce,
ciche i spokojne (...). Bo świat może być inny, choć nie wiemy, jak go zmieniać, żeby był lepszy, dlatego powtarzamy wciąż te same błędy. Ono, proszę cię... Może świat będzie lepszy, gdy ty się na nim pojawisz? "
D. Terakowska "Ono"
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
"Tych, którzy byli inni, nie lubiło się i bez przerwy im dokuczano. Nonna (...) powiedziała mi, że gdy zabrano ją po aresztowaniu rodziców, miała we włosach dużą, piękną kokardę. Zachowała ją jeszcze w domu dziecka. Miała wtedy pięć lat, a to było dla niej jak wspomnienie domu, jak sam dom. Dla niej to było ogromnie ważne. Ona była przerażona, że się zgubi, więc zawsze prosiła opiekunki, żeby jej wiązały we włosach tę kokardę. Jak można sobie wyobrazić, wszystkie dziewczynki nienawidziły jej za tę kokardę! (...) Zaprzyjaźniły się z nią i przyjęły do grupy dopiero wtedy, gdy ta kokarda w końcu przepadła, a ona sama stała się taka, jak wszyscy.
Na tym polega okrucieństwo życia w zbiorowości. Na tym, że zmusza się, żebyś był taki, jak wszyscy, i robił to, co wszyscy, a nie to, co chciałbyś robić i umiałbyś robić po swojemu."C. A. Frierson, S.S. Wileński "Dzieci Gułagu"
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
"To tylko dowodzi - powiedział mi mój ojciec ostatniego normalnego dnia - że twój świat kończy się tam, gdzie sięga twoja wiedza"
Jodi Picoult "Zagubiona przeszłość"
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
"To nieszczęścia chodzą parami, szczęście jest jedno, nieszczęść - tysiące, zdrowie jest jedno, chorób miliony, miłość jest jedna, nienawiści jest mnóstwo. Wszystko się zmieni, trzeba tylko jednej małej rzeczy, która by tę zmianę zapoczątkowała"
Katarzyna Grochola "Houston, mamy problem"
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
"Ludzie potrzebują wyjaśnień. Chcą zakończeń. Nadzieja, jak wiedział Broome, może być wspaniałą rzeczą. Może także każdego dnia niszczyć cię na nowo. Nadzieja może być najokrutniejszą rzeczą na świecie." (...) "Wszyscy tak robimy, prawda? Albo idealizujemy, albo demonizujemy przeszłość." (...) "Jak zawsze mawiał jego ojciec: nie ma góry bez dołu, lewej strony bez prawej - i nie można przeżyć dobrych chwil, nie spodziewając się złych. (...)Tak jednak bywa w życiu. Czas. Decyzje. Szczęście."
H. Coben "Zostań przy mnie"